سندرم تونل کارپال ؛ از علائم تا درمان

تونل کارپ(کارپال) یک گذرگاه محکم استخوانی-فیبری است که از استخوان های مچ و لیگامان (رباط) عرضی ساخته شده است. عصب میانی (مدیان) و تاندون‌ها در کانال کارپال قرار دارند. عصب میانی احساس را به انگشتان شست، نشانه، انگشت سبابه و قسمتی از انگشت حلقه را می رساند.

سندرم تونل کارپال (CTS) در اثر فشردگی عصب میانی که از داخل این کانال در مچ دست عبور می‌کند اتفاق می افتد. تورم مچ دست باعث به وجود آمدن سندرم تونل کارپال یا سندرم تونل مچ دست می‌شود. عارضه ی تحت فشار قرار گرفتن عصب مدیان می تواند علائمی مثل سوزن سوزن شدن، بی حسی، ضعف در دست، احساس گزگز در نزدیکی انگشت شست و بازو ایجاد نماید. سندرم تونل کارپال می تواند در یک یا هر دو دست ایجاد شود. تحت فشار قرار گرفتن عصب مدیان ، می تواند علائم حسی ایجاد نماید. اما در موارد شدیدتر علائم حرکتی نیز می تواند به وجود بیاید.

چرا سندرم تونل کارپال به وجود می آید؟

سندرم تونل کارپال ممکن است به دلایل مختلفی رخ بدهد. اما وجه مشترک تمام این عوامل این است که باعث فشرده شدن عصب مدیان می شوند. فشره شدن ممکن است در اثر ضربه، شکستگی انتهای ساعد و یا حتی خم و راست شدن تکراری و طولانی مدت مچ دست و انگشتان اتفاق بیافتد! اما اینها تنها عوامل ایجاد کننده این سندرم نیستند.

• مشکلات تیروئید
• دیابت
• تجمع آب در بدن در اثر دوران بارداری یا یائسگی
• فشار خون بالا
• بیماری های خود ایمنی مثل روماتیسم مفصلی (یا آرتریت روماتوئید)
• شکستگی یا ضربه به مچ دست
• وجود تومور یا کیست در بدن
• حرکات تکراری مچ و انگشتات دست
• ابتلا به بیماری‌هایی نظیر اختلالات کلیه، نارسایی کبد، بیماری‌های خونی و غیره
• کمبود ویتامین های گروه ب
• اعتیاد به الکل
• چاقی
• ابتلا به بیماری‌های عفونی
• مواجهه با مواد سمی صنعتی و شیمیایی
• پیشینه خانوادگی یا ارثی

چه افرادی بیشتر به این سندرم مبتلا می شوند؟

شرایط زندگی و کاری می تواند نقش بسیار تعیین کننده ای در بروز سندرم تونل کارپال داشته باشد. برخی از عادت ها و شرایطی که احتمال بروز این سندرم را بالا می برد عبارتند از:

• افرادی که کارهای دستی و تکراری دارند مثل نقاش ها یا تصویرگران
• خانم‌های خانه‌دار در سنین میانسالی
• افرادی که با کامپیوتر کار می‌کنند
• رانندگان ماشین‌های سنگین

علائم سندروم تونل کارپال

علائم سندرم تونل کارپال در اکثر موارد به صورت تدریجی آغاز می شود. بیماران ابتدا به صورت دوره ای علائم را حس می کنند. اما با بدتر شدن شرایط علائم با شدت بیشترو برای مدت زمان بیشتری تجربه می شوند.

علائم می توانند در هنگام بیدار شدن بیشتر و شدیدتر باشند.  زیرا ممکن است در هنگام خواب شبانه دست برای مدت طولانی به صورت خمیده باقی بماند. علاوه بر آن علائم در هنگام نگه داشتن اجسام بطور طولانی، یا رانندگی و کتاب خواندن هم رخ بدهند. اما نکته قابل توجه آن است که بیماران با تکان دادن دست خود احساس می کنند علائم شان کمتر می شود.

علائمی که بیماران تجربه می کنند عبارتند از:

• احساس مقطعی شوک یا برق گرفتگی در شست، انگشت اشاره و انگشت حلقه
• احساس درد یا مورمور شدن تا ساعد و به سمت شانه
• مور مور شدن، بی حسی، احساس سوزش و درد در شست، انگشت اشاره و انگشت حلقه
• رها شدن اجسام از دست به علت بی حسی و ضعف

تشخیص و درمان سندرم تونل کارپال چگونه است؟

برای تشخیص سندرم تونل کارپال پزشک ابتدا به ارزیابی فیزیکی دست، آرنح، شانه و گردن می پردازد. او قصد دارد هر علتی از فشردگی عصب ها را بررسی نماید. زیرا هر گونه التهاب یا بدشکلی می تواند سرعت انتقال پیام عصبی در دست را تحت تاثیر قرار بدهد.

درمان سندرم تونل کارپال به دو صورت جراحی یا تهاجمی و غیرجراحی یا غیرتهاجمی انجام می شود. انتخاب نوع درمان به شرایط و شدت بیماری وابسته است، اما به جز بیمارانی که در اثر ضربه دچار سندرم تونل کارپال شده اند، در مرحله اول برای همه بیماران ابتدا درمان غیرتهاجمی یا غیرجراحی استفاده می شود.

راه های درمان غیرتهاجمی عبارتند از:

• آتل بندی یا اسپلینت
• تزریق کورتون
• فیزیوتراپی
• استفاده از امواج صوتی یا اولتراسوند
• تقویت عضلات از طریق تمرینات طبی
• استفاده از لیزر کم توان و پرتوان