سندرم گیلن-باره (GBS) یک بیماری نادر، سریع و پیشرونده است که به علت التهاب اعصاب (پلی نوریت) ایجاد شده و سبب ضعف عضلانی و گاهی اوقات فلج کامل می شود. GBS هر سال از هر یک میلیون نفر جمعیت، حدود یک یا دو نفر را تحت تأثیر قرار می دهد که علت دقیق آن مشخص نیست. حدود نیمی از افراد مبتلا به این بیماری، چند روز قبل از شروع، به عفونت دستگاه گوارش یا تنفس مبتلا می شوند. طبق شواهد، عفونت سبب آسیب رشته های عصبی و ضعف می شود. در نوع خفیف تر این بیماری، فقط غلاف رشته های عصبی تحت تأثیر قرار می گیرند و آسیب می بینند (مانند پوشش دور سیم برق). این مانع از انتقال تکانه های عصبی می شود که در عرض چند هفته می تواند به طور کامل بهبود یابد. در نوع حادتر این بیماری، هسته رساننده رشته های عصبی آسیب می بینند (یعنی خود سیم های الکتریکی). بهبود این نوع مدت زمان بیش تری طول می کشد و ممکن است باعث ضعف دائمی شود. در این مقاله قصد داریم بیش تر درباره گیلن باره و ارتباط آن با کووید 19 صحبت کنیم.
سندرم گیلن باره چیست؟
سندرم گیلن باره نوعی اختلال خود ایمنی نادر اما جدی است که در آن سیستم ایمنی به سلول های عصبی سالم در سیستم عصبی محیطی (PNS) شما حمله می کند. این امر منجر به ضعف ، بی حسی و گزگز می شود و در نهایت می تواند باعث فلج شود.
علت این بیماری ناشناخته است ، اما به طور معمول توسط یک بیماری عفونی مانند گاستروانتریت (تحریک معده یا روده) یا عفونت ریه ایجاد می شود. هیچ درمانی برای سندرم وجود ندارد ، اما درمان می تواند از شدت علائم شما بکاهد و مدت بیماری را کوتاه کند. انواع مختلفی از Guillain-Barré وجود دارد که شایع ترین شکل آن، التهاب پلی رادیکولونروپاتی التهابی دمیلینه کننده (CIDP) است. این منجر به آسیب به میلین می شود. انواع دیگر شامل سندرم میلر فیشر است که بر اعصاب جمجمه تأثیر می گذارد
سندرم گیلن باره چه علائمی دارد؟
در سندرم گیلن-باره ، سیستم ایمنی بدن شما به سیستم عصبی محیطی شما حمله می کند. اعصاب موجود در سیستم عصبی محیطی مغز به دیگر اعضای بدن متصل می شود و سیگنال هایی را به عضلات منتقل می کند. در صورت آسیب دیدن این اعصاب، عضلات قادر به پاسخگویی به سیگنال های دریافتی از مغز نخواهند بود.
علائم گیلن باره شامل موارد زیر است:
- ضعف عضلانی در پاها که به قسمت بالاتنه می رسد و با گذشت زمان بدتر می شود
- مشکل در حرکت دادن چشم یا صورت ، صحبت کردن ، جویدن یا بلعیدن
- احساس گزگز یا خارش در انگشتان دست و پا شما
- از دست دادن کنترل مثانه
- مشکل پیاده روی مداوم
- ضربان قلب سریع
- کمردرد شدید
- تنفس دشوار
- فلج
علل سندرم گیلن باره چیست؟
علت دقیق گیلن باره مشخص نیست. طبق منبع معتبر مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) ، حدود دو سوم از افراد مبتلا به گیلن باره، بلافاصله پس از بیماری با اسهال یا عفونت تنفسی ، به آن مبتلا می شوند. این امر نشان می دهد که پاسخ ایمنی نامناسب به بیماری قبلی، باعث بروز این اختلال می شود. عفونت کمپیلوباکتر ژژونی با گیلن باره همراه بوده است. کمپیلوباکتر یکی از مهم ترین دلایل باکتریایی اسهال و رایج ترین عامل خطر Guillain-Barré است. کمپیلوباکتر غالباً در غذاهای نیمه پخته ، به خصوص طیور یافت می شود.
عفونت های زیر نیز با گیلن باره همراه است :
- آنفلوانزا
- اچ آی وی یا ایدز
- سیتومگالوویروس (CMV) (نوعی ویروس تبخال)
- عفونت ویروس اپشتین بار (EBV) یا مونونوکلئوز
- ذات الریه مایکوپلاسماکه یک ذات الریه غیر معمولی است که توسط ارگانیسم هایی مانند باکتری ایجاد می شود.
چگونه سندرم گیلن باره تشخیص داده می شود؟
تشخیص گیلن باره دشوار است. به این دلیل که علائم بسیار شبیه سایر اختلالات عصبی یا شرایطی است که بر سیستم عصبی تأثیر می گذارد، مثل : بوتولیسم، مننژیت یا مسمومیت با فلزات سنگین. همچنین ممکن است در اثر مسمومیت با فلزات سنگین ممکن است در اثر موادی مانند سرب، جیوه و آرسنیک ایجاد شود.
یک سری آزمایش ها می تواند در تشخیص این بیماری به پزشک کمک کند که به شرح زیر است :
شیر نخاعی
یک ضربه نخاعی (پنچری کمر) شامل گرفتن مقدار کمی مایعات از ستون فقرات در کمر است. این مایع مغزی نخاعی است که مورد آزمایش قرار می گیرد تا سطح پروتئین را تشخیص دهد. افراد مبتلا به Guillain-Barré معمولاً در مایع مغزی نخاعی سطح پروتئین بالاتر از حد طبیعی دارند.
الکترومیوگرافی
الکترومیوگرافی یک آزمایش عملکرد عصبی است که فعالیت الكتریكی عضلات را می خواند تا به پزشك شما كمك كند تا بفهمد ضعف عضلانی ناشی از آسیب عصبی است یا آسیب عضلانی.
آزمایشات هدایت عصبی
از مطالعات هدایت عصب می توان برای بررسی میزان پاسخ عصب و عضله به پالس های کوچک الکتریکی استفاده کرد.
سندرم گیلن باره چگونه درمان می شود؟
Guillain-Barré یک روند التهابی خود ایمنی است که خود به خود برطرف می شود. با این حال، کسی که به این بیماری مبتلا شود، باید برای ارزیابی بیش تر در بیمارستان بستری شود. علائم می توانند به سرعت بدتر شده و در صورت عدم درمان کشنده باشند. در موارد شدیدتر، بدن افراد مبتلایان به این بیماری، می تواند کاملا فلج شود. اگر فلج بر روی دیافراگم یا عضلات قفسه سینه تأثیر بگذارد و از تنفس درست جلوگیری کند، می تواند خطرات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.
هدف از درمان، کاهش شدت حمله ایمنی و پشتیبانی از عملکردهای بدن مانند عملکرد ریه است. این در حالی است که سیستم عصبی بهبود می یابد.
درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشد :
پلاسمافرز (تبادل پلاسما)
سیستم ایمنی، پروتئین هایی به نام آنتی بادی تولید می کند که به طور معمول به مواد مضر خارجی مانند باکتری ها و ویروس ها حمله می کنند. گیلین باره زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه آنتی بادی هایی تولید کند که به اعصاب سالم سیستم عصبی حمله می کنند.
پلاسمافرز برای از بین بردن آنتی بادی های حمله کننده به اعصاب خون است.
در طی این روش، خون، توسط دستگاه از بدن خارج می شود. این دستگاه آنتی بادی ها را از خون خارج کرده و سپس خون را به بدن برمی گرداند.
ایمونوگلوبولین وریدی
دوزهای بالای ایمونوگلوبولین می تواند به انسداد آنتی بادی های ایجاد کننده این بیماری کمک کند. ایمونوگلوبولین، حاوی آنتی بادی های سالم و طبیعی از طرف اهدا کنندگان است. پلاسمافرز و ایمونوگلوبولین وریدی هر دو از روش های درمانی موثری هستند. که در نهایت شما و خود پزشک هستید که باید تصمیم به انتخاب یکی از روش ها بگیرید.
سایر روش های درمانی
ممکن است برای تسکین درد و جلوگیری از لخته شدن خون در حالت بی حرکت، به افراد دارو داده شود. احتمالا فیزیوتراپی و کاردرمانی نیز تجویز شود. در مرحله حاد بیماری، مراقب ها به طور دستی، دست ها و پاها را حرکت می دهند تا قابلیت انعطاف پذیری خود را حفظ کنند.
هنگامی که روند بهبود آغز می گردد، درمانگران در زمینه تقویت عضلات و طیفی از فعالیت های زندگی روزمره (ADL) با افراد کار خواهند کرد. این کارها می توانند شامل پوشیدن لباس باشد.
عوارض سندرم گیلن باره چیست؟
گیلن باره بر اعصاب تأثیر زیادی می گذارد و سبب ضعف و فلج شدن افراد می شود که می تواند چندین قسمت از بدن را تحت تأثیر قرار دهد.
عوارض این بیماری ممکن است سبب دشواری در تنفس شود چرا که می تواند سبب ضعف و فلج شدن عضلاتی شود که کنترل کننده سیستم تنفسی را بر عهده دارند. ممکن است در صورت بروز این مشکل، ممکن است نیاز به دستگاه تنفس وجود داشته باشد.
عوارض گیلن باره نیز می تواند شامل موارد زیر باشد :
- درد
- ضعف طولانی مدت
- عملکرد کند روده یا مثانه
- مشکلات قلبی یا فشار خون
- لخته شدن خون و بستر بستر در اثر فلج
- بی حسی یا سایر احساسات عجیب و غریب حتی پس از بهبودی
ارتباط بین گیلن باره و کووید 19
دانشمندان علوم اعصاب در UCL و UCLH تا به حال ارتباط معنی داری بین Covid-19 و بیماری عصبی فلج کننده و گاه کشنده سندرم Guillain-Barré پیدا نکردند.
0 Comments